Als je bij de overheid wilt werken, heb je een VOG nodig. Die krijg je als je geen strafblad hebt. Door een wetswijziging, die eind december door de Tweede Kamer is aangenomen, is voor functies die te maken hebben met veiligheid en fraudegevoelige zaken een zwaardere VOG met extra screeningsmogelijkheden nodig. Bij dit nieuwe 'VOG politiedossier' wordt ook gekeken naar meldingen die staan in je politiedossier.
Dit zijn meldingen die door de politie zijn gedaan, maar waar geen enkele rechter naar heeft gekeken. Het gaat dan om de zogeheten 'zachte gegevens'. Vrees van verschillende politieke partijen en organisaties als Controle Alt Delete, die zich inzet tegen etnisch profileren, is dat hierdoor mensen met een migratieachtergrond minder kans hebben op zo'n baan bij de overheid. De wetswijziging loopt op dit moment nog bij de Eerste Kamer.
'Heel moeilijk om aantekening uit dossier te halen, ook al is onschuld bewezen'
Nog steeds hebben mensen met een multiculturele achtergrond last van etnisch profileren. Ze worden vaker aangesproken en krijgen sneller een aantekening in hun politiedossier die er lastig uit te krijgen is, ook als het niet terecht is. Dionne Abdoelhafiezkhan van Controle Alt Delete komt het regelmatig tegen. 'Voor deze mensen is het heel moeilijk, zo niet onmogelijk, om de aantekeningen uit hun dossier te krijgen ook al kunnen ze aantonen dat ze niet schuldig waren. Gevolg: Ze kunnen geen VOG krijgen voor deze functies waardoor ze beperkt worden in hun arbeidskansen of zelfs hun werk niet meer mogen uitvoeren.'
'Genoeg mogelijkheden tot bezwaar'
Volgens minister Dekker van ministerie van Justitie en Veiligheid zijn er genoeg mogelijkheden voor mensen om bezwaar te maken als een VOG politiedossier wordt geweigerd. Daarnaast toetst de politie of de gegevens kloppen en zal er een adviescommissie komen die steekproefsgewijs gaat controleren of er sprake is van etnisch profileren.
In de reportage zie je twee verhalen van mensen met een migratieachtergrond die proberen incidenten uit hun politiedossier te krijgen. Er is een mogelijkheid, maar in de praktijk blijkt dat heel moeilijk te gaan...
In de studio praten we verder met Niels van den Berge, Kamerlid GroenLinks en advocaat Gerald Roethof. Zij zijn beide tegen deze wet. Helaas was minister Dekker niet in de gelegenheid om in de studio uitleg te geven. Uitgebreide antwoorden op 3 vragen van ons aan het ministerie lees je hier.
Wil je weten wat nu de stand van zaken is in de Eerste Kamer over deze wet, kijk dan hier. Het voorstel (EK, A) is op 17 december 2020 aangenomen door de Tweede Kamer.
Voor: SP, Krol, 50PLUS, VVD, SGP, CDA, ChristenUnie, PVV en FVD.
Tegen: D66, GroenLinks, PvdA, PvdD, DENK en Van Kooten-Arissen.