Het wonen hier geeft mij een vakantiegevoel

“Laten we afspreken bij It Rains Fishes, daar werkt mijn vriendin, Ruthsien Martina, als kok, die kan ik dan meteen ophalen” hoor ik aan de andere kant tijdens mijn mobiele telefoongesprek met Suradno Mercera wanneer ik een afspraak met hem maak voor een interview voor deze testimonial.
Dat dat zijn werkelijke motivatie is, daar twijfel ik niet aan, maar het geeft ons ook zicht op zijn werkterrein, de Bonaire National Marine Park. In november 2009 begon Suradno als assistent ranger bij de afdeling Marine Park van STINAPA, sinds 1 januari jl. is hij bevorderd tot ranger. De op 17 december 1974 in Rincon geboren en getogen Bonaireaan is de zoon van Elba Mercera, intussen 55 jaar oud en Silvio Mercera, 65 jaar. Moeder en vader wonen momenteel nog in Tilburg, Nederland. Hij ging in Rincon naar de basisschool, Kolegio Luis Bertran en vervolgens naar ‘Playa’ naar de SGB waar hij het eerste jaar MBO volgde en vervolgens koos voor timmerman aan de LTS. In navolging van zijn vader, die voor de overheid als timmerman werkte. Moeder Elba was te vinden in het oude ‘Cambes’ gebouw waar een naaiatelier gehuisvest was. De jonge Suradno verdiende na schooltijd wat centjes bij. Hij was te vinden in respectievelijk de supermarkt en daarna aan de pomp bij het benzinestation. Beiden in Rincon.

Tijdelijk vonden Suradno en Ruthsien domicilie in Antriol in een huis van de familie van zijn moeder. Sinds kort zijn zij verhuisd naar Nikiboko. “Het is zeker niet makkelijk om op Bonaire woonruimte te vinden wat past bij ons inkomensniveau” zegt de rustig ogende Suradno. “Maar wij hebben het geluk dat ik een eigen huis in Rincon heb, wat eerst van mijn ouders was. Ik ben nu in afwachting van een kennis van mij om mijn huis te gaan renoveren. Daarna gaan we misschien weer in Rincon wonen”. Heel veel haast heeft Suradno nog niet “eerst maar eens een tijdje de kost verdienen en sparen, dan zien we wel verder”.

Dat hij veel zelf zou kunnen (ver) bouwen en dus heel handig is bewijst zijn 4 jarige studie als meubelmaker. Op 27 juni 1992 ging hij naar Nederland, om deze ambachtelijke studie te gaan volgen. Liep stage bij Artisan, Herman Tijs en Vingerhoets in Tilburg. Maar ging hiervoor ook de grens over. Naar Duitsland, Frankrijk (Parijs) en Spanje, waar hij de kneepjes van het vak vanuit een andere cultuur leerde kennen. In 1996, toen hij dit met een diploma afrondde, kon en wilde hij eigenlijk op een hoger niveau hiermee verder in Amsterdam of Utrecht. Hij vroeg studiefinanciering aan maar dit bleek veel te weinig voor de studie die hij wilde doen. Dus besloot hij te gaan werken. Al snel kon hij in het magazijn bij Albert Heijn komen werken. “Ik moest iets” zijn zijn woorden. Hij woonde toen ook samen en er moest domweg ‘geld op de plank’ komen om in zijn levensonderhoud te voorzien.

Na 3 jaar bij deze bekende supermarktketen, die medio 2011 ook een filiaal op Bonaire krijgt (red.), verruilde hij het magazijnwerk voor een baan op de inpakafdeling van poederspuiterij Til Coating in Tilburg waar hij  11 jaar een loyaal medewerker was. Tot en met vorig jaar. Toen nam hij de oversteek terug naar Bonaire. 

Wat was zijn beweegredenen om terug te keren? “Twee jaar geleden ging ik op vakantie naar Bonaire, dit was tijdens de Dia di Rincon. En dat vond ik zo leuk, voelde weer zo prettig, dat ik besloot om dat jaar daarop weer te komen” vertelt Suradno met een brede, stralende lach. Hij woonde al 17 jaar in Nederland, het werd eens tijd om terug te gaan naar zijn ‘roots’. “Ik ontmoette bij deze laatste keer – april 2009 - ook mijn huidige vriendin, maar ik ging weer terug naar Nederland. Gelukkig kun je in deze moderne tijd op allerlei manieren goed, regelmatig en goedkoop contact met elkaar hebben. Wij gebruikten het internetmedium MSN”. Maar deze afstandsliefde verdiende meer nabijheid. Dus Suradno besloot om zijn spullen te pakken en terug te gaan naar Bonaire. Zijn werkgever Til coating had hiervoor veel begrip. Altijd prettig om een stukje medewerking te krijgen.

Hij gebruikte het internet niet alleen voor het contact met Ruthsien maar o.a. ook om containervrachtbedrijven te zoeken voor zijn boedel. Hij vond de ‘verscheper’ Allways Transport in Dordrecht. Maar ook om op de website van Ban Bonaire Bèk te zoeken naar een ‘job’.

Het ‘wrange’ in het geheel is, dat de ouders van Suradno, die enig kind van zijn moeder is, ongeveer 10 jaar geleden voor hem in Nederland zijn gaan wonen en “nu zit ik ‘hier’ en zij ‘daar’, zegt hij wat schuldgevoelig. In november vorig jaar waren zijn ouders op vakantie hier op Bonaire en zij overwegen om ook weer terug te komen.

Toen Suradno op Bonaire landde, had hij nog geen baan en bezocht, zoals eerder gemeld, de website van Ban Bonaire Bèk maar ontmoette ook Din Domacassé, de chief ranger van het Bonaire National Marine Park van STINAPA, die hem vertelde dat er nieuwe rangers nodig waren. Kort daarop trof hij de vacature en solliciteerde. “Dat duurde zo lang” blikt hij terug. Suradno was gretig, enthousiast en wilde het liefst meteen aan de slag maar moest eerst door de sollicitatieprocedure heen. Hij kreeg waar hij op wachtte: de aanstelling als assistent ranger. Hij vindt het fantastisch en geniet van de opleidingen, waaronder de achtereenvolgende duikbrevetten, die hij mag volgen maar vooral ook van het feit, dat hij voor de natuur van ‘zijn’ Bonaire mag werken.

Absoluut geen spijt, heeft Suradno, van zijn terugkeer naar zijn eiland. “Het wonen hier geeft mij een vakantiegevoel, er zijn geen verkeerslichten, geen files, gewoon lekker relaxed. Soms iets TE relaxed, ‘traag’ zeg maar, niet efficiënt. Je moet wel veel geduld hebben” bekent de, toch wel vernederlandste, Bonaireaan. “Dat vind ik toch wel een van de voordelen van buiten Bonaire te hebben gewoond. Je ervaart andere gewoonten, waarden en normen. Het mooist is om hier, vooral nu Bonaire een Nederlandse deelgemeente is geworden, de juiste mix te krijgen. Het heerlijke van het wonen met de zon vrijwel altijd ‘aan’, midden in de prachtige fauna en flora en de regels van Nederland. Bijvoorbeeld in het verkeer of bij de overheidsinstanties. Gewoon ‘meer puntjes op de i”.

Ondanks dat hij heeft genoten van de ‘feesterige’ levensstijl in Nederland, mist hij dat hier momenteel niet. Wel zijn vrienden uit zijn hechte toneelgroep Eksurrr genaamd, die hij in Tilburg had opgericht. Zij kwamen elke dag bij elkaar totdat er een paar terug gingen naar Curaçao en één van de vrienden afgelopen najaar op onhumane wijze kwam te overlijden. Dat heeft hen allen tot in de ziel geraakt maar ook weer dichter bij elkaar gebracht. De nauwe banden worden onderhouden door telefoon, mail, MSN en ‘pingen’.  Je zou niet verwachten dat er achter de stille en rustige Suradno,   zo’n groot toneeltalent schuilt. Ook op Bonaire heeft hij intussen een toneelgroep geformeerd. Sur & the B talents. Ze repeteren met 10 artiesten in de tuin van zijn tante. Hij schrijft zelf de scripts die altijd een diepergaande boodschap hebben. Eén daarvan is bijvoorbeeld: B’a trah’é kri’é awó (vrij vertaald: je hebt ‘hem’ gemaakt, zorg nu ook voor ‘zijn’ opvoeding). Hij brengt leven in de cultuurbrouwerij van Bonaire.  Wij gaan vast nog van Suradno en zijn groep horen maar vooral zien.

De TIP die hij heeft voor zijn mederemigranten is “het is belangrijk dat je je eigen beslissing neemt om terug te gaan en je er dan volledig achter staat. Niet dat je denkt, had ik maar daar (is in Nederland) gebleven”.

tekst en foto: ©marianwalthiephotography